مانیتورینگ صدا

مانیتورینگ صدا

یکی از هیجان انگیزترین لحاظات در تولید موسیقی ، شنیدن صدای نهایی پس از یک میکس خوب و استاندارد به وسیله بلندگوهای مانیتورینگ استودیو است. در این هنگام صدا آنچنان واضح است که می توان تمام جزییات را شنید و آنقدر  قوی است که فرکانسهای بم تا عمق وجود شنونده نفوذ می کنند.

از سیستم مانیتورینگ صدا برای گوش دادن به سیگنالهای خروجی از کنسول صدا یا دستگاه ضبط صدا استفاده می شود . این سیستم شامل بلندگوها ،  آمپلی فایر و اتاق شنیدار صوت است . آمپلی فایر ، قدرت سیگنال خروجی از کنسول صدا را  متناسب با انرژی لازم جهت به کار انداختن بلندگوها تقویت می نماید . بلندگو  وظیفه تبدیل سیگنال الکتریکی به سیگنال صوتی را بر عهده دارد . اکوستیک اتاق شنیدار نیز بر کیفیت صدای منتشر یافته تاثیر خواهد گذاشت . جهت شنیدن صدای نهایی میکس شده به خوبی ، باید از یک سیستم مانیتورینگ با کیفیت  بالا و استاندارد استفاده کرد . در این صورت آمپلی فایر و بلندگوها ، به طور کامل جریان صدایی که ضبط شده را پخش می کنند تا بتوان مطابق با استانداردها در مورد نحوه پردازش ، ترکیب و میکروفن گذاری برای صداها قضاوت کرد.

کاربرد بلندگوهای دقیق که دارای پاسخ فرکانسی خطی باشند ،  بسیار مهم است .اگر از سیستم مانیتورینگی استفاده شود که بلندگوهای آن فرکانسهای Low را ضعیف پخش کنند ،  کاربر را به اشتباه می اندازد تا تمایل به تقویت فرکانسهای Low به وسیله اکولایزر را  داشته  باشد . هنگامی که این صدا ، توسط بلندگوی دیگری شنیده شود فرکانسهای Low بیش از اندازه  بلند خواهند بود . زیرا به دلیل شنیدار نادرست  ، این فرکانسها بی جهت تقویت شده اند .  در نتیجه استفاده از بلندگو با پاسخ فرکانسی خطی از ارکان اصلی سیستم مونیتورینگ صدا محسوب می شود .

بسیاری از استودیو های حرفه ای  صدابرداری از اسپیکر مانیتورهای بزرگ که فرکانس های خیلی بم را به خوبی پخش می کنند ، استفاده می نمایند . این بلندگوها گرانقیمت و سنگین بوده و نصب آنها مشکل است و چگونگی اکوستیک اتاق فرمان بر صدای آن اثر می گذارد .  برای اجتناب از تهیه این بلندگوها و خلاص شدن از مشکلات فوق ، یک جفت بلندگوی “مانیتور میدان نزدیک” (Nearfield Monitors) بکار برده می شود . این نوع مونیتور کوچک است و دارای پهنای باند فرکانسی پهن ، ووفر مخروطی شکل و تویتر شلجمی شکل است ( اگر دو قوس از دایره بر سطحی محیط شود که هر دو از نصف دایره طولشان بیشتر باشد و انحداب یا کوژی آن دو در دو جانب باشد آن شکل را شلجمی گویند) . این بلندگوها در فاصله ۹۰ تا ۱۲۰ سانتیمتری از یکدیگر ، پشت میز صدا و با فاصله ۹۰ تا ۱۲۰ سانتیمتری از صدابردار قرار می گیرند . در این روش چون بلندگوها به گوش نزدیک است  بیشتر ،  صدای مستقیم بلندگوها شنیده می شود و تاثیر اکوستیک محیط بر بلندگو بسیار کم خواهد بود . بدین خاطر ممکن است نیازی به متحمل شدن هزینه سنگین برای بهبود شرایط اکوستیکی محیط نباشد . علاوه بر این مانیتورهای میدان نزدیک دارای صدایی واضح بوده و تصویر استریوی دقیقی از صدا عرضه می کنند .  این بلندگوها به طور معمول بدون اکولایزیشن صدا استفاده می شوند ، ولی برخی از آنها دارای کنترلی برای تغییر زیر و بمی صدا نسبت به محیط اکوستیکی دارند . این روش برای شنیدن صدا از نزدیک است که اگر بلندگوها به اندازه کافی از دیوارها دور باشند قادر به تولید کامل  فرکانسهای بم هستند . با این وجود در صورت نیاز می توان از ساب ووفر به عنوان مکمل سیستم برای پخش فرکانسهای خیلی بم سود برد تا طیف فرکانسی کامل شود . و یا اینکه از هدفون های با کیفیت مونیتورینگ که قدرت پخش فرکانسهای بم را دارند استفاده کرد .

برخی از بلندگوهای مانیتورهای میدان نزدیک از ساب ووفر ستلایت (Satellite) استفاده می کنند این نوع مونیتورها  باکس کوچکی دارد که شامل یک ووفر ۴ اینچی به همراه یک تویتر ¾ اینچی می باشد. این نوع بلندگو های برای پخش فرکانسهای خیلی بم بیش از حد کوچک می باشند . اما می توان از یک ساب ووفر جداگانه به همراه آنها استفاده نمود . معمولا ساب ووفرها فرکانسهای ۱۰۰ هرتز به پایین تا ۴۰ هرتز یا کمتر را پخش می کنند .

امروزه اکثر مانیتور های میدان نزدیک دارای آمپلی فایر داخلی هستند . برخی دارای دو تقویت کننده مجزا یکی برای توییتر و دیگری برای ووفر می باشند.

اسپیکر مانیتورینگ یا مانیتور صدا ، به عنوان یکی از حیاتی ترین تجهیزات برای امر پروداکشن (تولید) اثر در سطح حرفه ای به شمار میرود .

شنیده شدن درست فرکانس ها، علاوه بر داشتن اسپیکر مانیتورینگ خوب ،به آکوستیک بودن محیط میکس نیز وابسته هست و این دو از هم جدایی ناپذیرند . دلیل اینکه میکس و مسترینگ باید در دو اتاق جداگانه انجام شود هم همین است . چون ایراداتی که در اکوستیک اتاق در مرحله میکس وجود داشته باشد  را می شود در مرحله مسترینگ (با اتاق آکوستیک شده استاندارد) برطرف کرد و اثر نهایی رو برای انتشار و شنیده شدن در محیط های مختلف آماده کرد .

علاوه بر موارد فوق ، اسپیکر مانیتورینگ ها معمولا باید با شخص سوم (مهندس صدا) در استودیو تشکیل یک مثلث متساوی الاضلاع بدهند تا بالاترین بازدهی را داشته باشند.

اسپیکر مانیتورینگ ها معمولا به صورت مونو (هر اسپیکر در یک لاین مجزا) به خروجی واسط های صوتی (کارت های صدا) متصل می شوند و الگوی شنیداری متفاوت و دقیق تری را نسبت به اسپیکر های معمولی ایجاد می کنند .

تفاوت اسپیکر مانیتورینگ با اسپیکر معمولی چیست ؟

۱- اسپیکرها ایرادهای صدا را مخفی میکنند ولی مانیتور های صدا ایرادهای صدا را برای حل شدن توسط مهندس صدا پخش می کنند .
۲- اسپیکرها برخی فرکانس ها را برای قشنگ تر شدن صدا تقویت می کنند ولی مانیتور های صدا ،  صدا را به شکل واقعی و بدون تقویت هیچ فرکانسی(فلت) پخش می کنند.

کلمه مانیتور به معنی نظارت و نمایش دهنده می باشد . این کلمه در موزیک نیز به معنی داشتن  اشراف کامل  و درک جزییات صدا  و وقتی در صدا  استفاده می شود به معنی نمایش دهنده صدا است  نه پخش کننده صدا .

نمایش کامل صدا یعنی مانیتور های صدا باز هستند و پخش صدا از اسپیکر بیشتر است . به طور کلی یک اسپیکر مانیتور می تواند از ۳۰ هرتز تا ۳۰ کیلو هرتز را برای شنونده پخش کند در صورتی که یک  اسپیکر معمولی ۱۰۰هرتز تا ۱۰ کیلو هرتز را پخش می کند و این به معنی حذف شدن صداهای زیر ۱۰۰ هرتز و ۱۰ کیلوهرتز  می باشد .

 مورد دیگری که اسپیکر های مانیتور دارند عدم رنگ شدگی صداست . یعنی صداها را بدون اینکه با هیچ فرکانسی تقویت شوند پخش می کنند تا ایرادات آن نمایانگر شود . در صورتی که اسپیکرهای معمولی تلاش می کنند این ایرادات را بپوشانند تا صدا قشنگتر شنیده شود .